Ik verslikte me in een slok koffie toen ik het las. De KNHS stapt uit de Sectorraad. Dat was dé gezamenlijke belangenvereniging voor alles en iedereen in de paardenbranche. Een grote stap op een gevoelig moment. De paardenwereld wankelt meer dan ooit.
Er zijn organisaties actief die met enorme hoeveelheden sponsorgeld campagnes optuigen om de publieke opinie te beïnvloeden. Afschrikking (zoals laatst in de Efteling of het aanschrijven van sponsoren van Boekelo), overdrijving en het niet zo nauw nemen met wetenschappelijke feitelijkheden wordt daarbij niet geschuwd. Zo hebben Dier en Recht, volgens hun eigen berichtgeving zeshonderd paarden geobserveerd, waarvan eenvijfde alleen in een weide stond. Waaruit ze de conclusie trekken dat eenvijfde van de buiten gehouden paarden in particulier bezit eenzaam is… Het blijft een beetje natte vingerwerk, maar de raming van het totale aantal paarden in Nederland loopt uiteen van 250.000 tot zelfs 450.000 (bronnen: CBS en KNHS). Als je daar zeshonderd van bekijkt is het echt de vraag of je daar iets uit kan afleiden voor het totale aantal.
We moeten veranderen
In discussie gaan met mensen van dergelijke clubs is onbegonnen werk. Het is hun passie om een bepaalde mening te verkondigen en dat doen ze met een verve waar de heilige inquisitie nog een puntje aan kan zuigen. Passie is een hele sterke drijfveer. Er is niets mis met het aankaarten van misstanden. Respect voor de mensen die dat doen en daarbij grote instanties of bedrijven op de korrel durven nemen. Het is ook heus goed om aandacht te vragen voor welzijnszaken in de paardenwereld, waar het vasthouden aan achterhaalde tradities en het ‘oude’ meer regel dan uitzondering is. We doen bandages om omdat we dat altijd al deden en er loopt geen bloed uit, dus hoe slecht kan het zijn? Dat soort koppige vasthoudendheid begint echter langzaam te kenteren. Misschien wel door die organisaties, die blijven hameren op hoe slecht we het doen. Dus moeten we wel kritisch naar onszelf kijken en veranderen. Resistance is futile.
Verdedigen helpt niet
De denkbeelden van deze clubs gaat echter veel verder dan een betere wereld voor paarden die wij voor ogen hebben, waarin de samenwerking tussen mens en paard een rol heeft. Zij zien de manier waarop wij paarden gebruiken als een vorm van uitbuiting, iets wat per definitie slecht is. De discussie gaat altijd meteen mank als wij ons gebruik gaan verdedigen. Begin nou eens gewoon met toegeven dat wat wij met een paard doen, zoals rijden of mennen, onnatuurlijk is. Uiteraard staat een paard veel liever met vriendjes in de wei. De vraag is meer hoe schadelijk het gebruik door ons is voor het dier.
Kansloos
Ook hierin moet je eerlijk zijn. Gebruik betekent slijtage. Je kan honderd tegenwerpingen maken dat een paard het in de vrije natuur ook niet zo makkelijk heeft, maar dat is allemaal beside the point. Natuurlijk gebeurt er iets met zijn lichaam als wij iets doen waar hij van nature niet voor is gemaakt. We weten uit onderzoek hoe we hem zo ‘paardvriendelijk’ mogelijk kunnen gebruiken en daar worden nog steeds nieuwe ontdekkingen in gedaan. Maar we doen per definitie iets tegennatuurlijks, hoe goed de verzorging verder ook is. Was hij zonder dat in de vrije natuur eerder overleden of op een rottige manier met veel pijn langzaam afgetakeld? Die kans is best groot. Maar dat neemt nog steeds niet weg dat wij iets onnatuurlijks doen, waar die clubs luidkeels de focus op richten. Dat kan en moet je niet weerleggen. Kansloos. Als je, net als zij, op sentiment wilt inspelen, kan je beter proberen in beeld te brengen hoe akelig die paarden in het wild het hebben.
Het paard als slaaf?
Bij de tegenwerpingen wordt ook altijd het geld gehaald dat omgaat in de paardensector, die daardoor uit economische redenen niet ten onder zou mogen gaan. Dat een paard een bepaalde waarde vertegenwoordigt, speelt het idee van het bezitten en dus erover beslissen in de kaart. Passie wint het altijd van geld, dus ook daarin zijn die anti-organisaties de ‘betere keuze’ in de ogen van Henk en Ingrid. Dat gebruik van paarden zo nuttig is voor bijvoorbeeld mensen met een handicap of een probleem is een punt waarmee je misschien kunt scoren, maar wees eerlijk, dat staat niet voor het leeuwendeel van ons paardenbestand. Tot nu toe bestond het tegengeluid uit oproepen om in beeld te brengen hoe fijn en leuk onze paarden het hebben. Dat is echter makkelijk onderuit te halen door de anti’s met nare beelden van in elkaar getrokken paarden en strak aangesnoerde slofteugels of neusriemen, die er helaas inderdaad nog steeds in overvloed zijn. Negatieve beelden en vooral sensatie wordt beter bekeken én blijft langer hangen, zo zijn onze hersenen nou eenmaal geprogrammeerd.
Alle koppen in één zak
Hoe we hier verstandig en tactisch mee om moeten gaan, als we willen voorkomen dat we in de toekomst niet meer mogen rijden, is werk voor een denktank met knappe koppen. Daarbij is het vormen van één front bijzonder belangrijk. Ik weet de details niet en ik heb alle begrip voor de KNHS als ik de begeleidende uitleg lees. Het klinkt in mijn oren alsof ze meer voorwaarts willen dan de Sectorraad. Allerlei belangenclubs bij elkaar is als kikkers in een kruiwagen. Een traag proces in een tijd waarin de anti-clubs met beangstigend veel financiële steun steeds luider op de barricaden klimmen. Of het een slimme zet is om alleen verder te gaan? Ken uw klassiekers, divide et imperia beloofde meestal weinig goeds.
De redelijkheid voorbij
Ik heb het al vaker gezegd dat ik de toekomst best somber in zie op dit gebied. Wat mijn mening is? Dat het gebruik van een paard met inachtneming van de welzijnsaspecten kan. Symbiose, iets waar beide beter van worden. Wij een fijn gevoel, zij een goede verzorging en een beter leven dan ze in de vrije natuur zouden hebben, waarbij ze af en toe even iets met ons samen moeten doen. Onnatuurlijk? Ja, hartstikke. Het alternatief is echter allerminst aanlokkelijk en nog lang niet genoeg in beeld gebracht. Doe wat zij doen. Neem een reclamebureau in de arm om dat net zo schreeuwerig en dramatisch onder de aandacht te brengen. Bestook de tegenstanders met gruwelijke filmpjes van de Oostvaardersplassen. Eens kijken hoe Henk en Ingrid er dan over denken.