Op gang komen na een vakantie is zo slopend, dat je er bijna vakantie voor nodig hebt. Wat niet hielp is dat ik snotverkouden werd en daardoor dus met goed fatsoen geen interviewafspraken kon maken. Lesgeven ging wel, je staat tenslotte op ruime afstand in de buitenlucht. Het gaf me wel tijd om te broeden op twee dingen die ik met jullie wil bespreken.
Ik weet niet of ze in Frankrijk actiegroepen hebben die tegen paardrijden of sport met paarden zijn. In Nederland hebben we die wel en in mijn afwezigheid was er enige ophef over de drafsport. Er werd een hijgerig item van gemaakt door een TV zender. Het zou allemaal dierenkwelling en mishandeling zijn. Maar als voorbeeld hadden ze nou juist een draver genomen, overigens zonder medeweten van de eigenaresse, waar een prachtig warm en zorgzaam verhaal achter zit. Het paard in kwestie is door haar vanaf veulentje met gebroken been zo goed verzorgd dat het later een grote wedstrijd won. Als je er een film van zou maken is het een tranentrekker.
Hoor en wederhoor
Er gebeuren hierbij een aantal zaken. Een TV zender dook op een verhaal op een manier waaruit je kunt concluderen dat er weinig aan research is gedaan. De actiegroep komt met een item, waarvan wordt verwacht dat ermee wordt gescoord bij de gemiddelde kijker. Er wordt nog een lichte poging tot wederhoor gedaan, dé eis voor gedegen journalistiek. Maar alleen al uit de onhandige keuze van het voorbeeld-paard kun je afleiden dat dit niet de diepgang heeft die bij echt vakmanschap hoort. Dat kan de actiegroep en de TV zender niets schelen. En de kijkers trouwens ook niet. Ik heb er altijd wat moeite mee als de beschuldigende vinger op ‘de media’ wordt gericht, want als je dat begrip breed neemt, dan behoor ik daar ook toe. En ondanks dat ik weet dat ik anders werk (en mezelf daarmee misschien zelfs wel uit de markt prijs), voel ik me daar toch altijd licht door aangesproken.
De mens is geen fraai wezen
Gedegen achtergrondonderzoek vergt tijd. Tijd kost geld. Daar wringt niet alleen de schoen. De mens teert op sensatie. We weten allemaal dat roddelen niet fraai is, toch gebeurt het. Een TV zender moet scoren. Hoe meer hits, clicks, kijkcijfers, hoe beter. Dat gaat makkelijker met rellerigheid. Ik zie het zelfs al aan de kijkcijfers van mijn blogs. Er wordt wel braaf geroepen dat we zitten te wachten op diepgang en de waarheid (voor zover die bestaat, want overal zitten meerdere kanten aan en het is maar net van welke je kijkt), maar helaas moet ik concluderen dat de mensheid zo helemaal niet in elkaar zit. We willen de herrie, het kabaal, het drama. Het is dus niet verwonderlijk dat de TV zender dit zo uitzond. De actiegroep is blij, die hebben weer een punt gescoord. Want dát is het kwalijke hiervan. Er blijft iets van hangen bij de gemiddelde kijker.
Het plant een giftig zaadje
Hadden jullie tien jaar geleden gedacht dat de toekomst van boeren en vissers aan een zijden draadje zou komen te hangen? Ik niet. Als je het zou hebben gezegd, was het lacherig weggewuifd. Ik heb het gevoel dat we er momenteel net zo instaan qua paardensport. Alsof het ondenkbaar is dat daar ooit van hogerhand een stokje voor wordt gestoken. Dit soort sensatie-TV items, aangespoord door actiegroepen, planten allemaal zaadjes. Hebben die groepen de beste bedoelingen? Het is niet verkeerd dat er op paardenwelzijnsgebied dingen veranderen. Het is inderdaad op nog teveel plekken een vastgeroest traditioneel bastion met soms Middeleeuwse praktijken. Geldt ook voor boeren, die megastallen mogen er van mij ook uit. Er zijn echter eveneens goede voorbeelden. Maar ja, nuancering valt niet in de rubriek sensatie. Móet je daarom groot inzetten op drama? Het gevaar daarvan is dat het grote publiek (onderschat nou niet hóe groot, recent onderzoek heeft uitgewezen dat paardensport er bij Randstedelingen echt niet goed opstaat) maar één ding kan verzinnen: weg ermee.
Hoe moeten we daarmee omgaan? In lijn daarmee kom ik bij mijn tweede punt. Maar dat bewaar ik even voor volgende week. Sensatie, dus blijf lezen…