Als je op een feestje aan iemand wordt voorgesteld is de eerste vraag ‘wie ben je’. Je naam dus. Daarna volgt vrijwel altijd meteen ‘wat doe je’. Je identiteit wordt grotendeels of eigenlijk helemaal ontleend aan je werkzaamheden. Oftewel ‘wat ben je’. Dat is op zich niet erg als je in de bloei van je leven bent, maar uiterst beangstigend als je ouder wordt.
Ik moest eraan denken na Top Gun Maverick. Je kan het zien als een sensatiefilm (en dat is het ook), maar er zit een diepere laag in. Als je werk is waar je voor leeft en het is iets fysieks, wat blijft er dan van je over als je niet meer in staat bent om dat te doen? Natuurlijk kan hij blijven vliegen in een gewoon toestel. Maar dat is niet helemaal hetzelfde als in zo’n straaljager. Ik lag wakker van de parallel. Natuurlijk kan ik rondjes in het bos en zelfs over het strand blijven rijden met een paard. Maar zijn mijn dagen als dressuurruiter geteld? Of ben ik het punt al voorbij? En zo ja, wat doet dat met mij? Want als ik heel eerlijk ben, ook ik ontleen mijn identiteit aan iets waar ik me krampachtig aan vasthoud. Ik ben behoorlijk fit en doe er van alles aan om dat zo te houden. De realiteit is echter dat ouder worden onafwendbaar is. En ik vind het echt niet leuk.
Ik heb nu zo heerlijk de tijd….
Het is iets dat velen voor zich uitschuiven. In mijn omgeving zie ik het regelmatig gebeuren. Zeker ook in de militaire wereld, waar ik wat raakvlak mee heb. Een werkkring die je bepaald niet van 9 tot 5 doet en waardoor je ook nog eens door het dragen van een uniform duidelijk voor iedereen een identiteit krijgt. Stap daarmee een ruimte binnen en dan kijken de aanwezigen toch even op. Maar ook daar komt dat moment dat het pak uit gaat en de deur van de kazerne dicht. Dan kijkt er niemand meer op. Wie ben je dan nog? Er wordt altijd wel zo idyllisch gesproken over de tijd om jezelf te ‘heruitvinden’. Bullshit. Je deed wat je deed omdat je dat geweldig vond. Anders had je wel eerder een overstap gemaakt. Je gaat noodgedwongen door met leven en andere dingen doen, waar je dan zogenaamd heel blij van wordt. Sommigen gaan hele gekke dingen doen. Maar mijn cynische ik zegt dat dat lapmiddelen zijn, wanhopig op zoek naar jezelf. Zoals alleen nog maar rondjes buitenrijden.
Krampachtig hip doen
Erover filosoferend denk ik dat het met waardering te maken heeft. Als je iets lang doet, word je er beter in. Meestal op kleine schaal en voor enkele uitzonderingen op grote schaal, de top is nou eenmaal te smal om er allemaal op te staan. Ieder mens heeft enige waardering nodig. Daarom zijn we allemaal zo verslaafd geraakt aan social media, met z’n duimpjes omhoog. Dé kans voor de middelmaat om ook eens te scoren. Waardering doet iets in je hoofd, een lekker scheutje dopamine, waarvan je een instant blij gevoel krijgt. Je kan denken dat het uitdragen van ervaring waardering oplevert. En je denkt misschien dat je nog op hetzelfde level zit als je toehoorders, omdat je in je hoofd nog altijd het idee hebt dat je dingen net zo kan als vroeger. Maar -zoals een goede vriendin terecht opmerkte- zij zien een oud wijf die krampachtig hip probeert te doen…
Even de boel laten liften?
Ouder worden is een gemene streek van de natuur. Zowel qua innerlijk als qua uiterlijk. Je zal ervan afhankelijk zijn, zoals acteurs of modellen, da’s helemaal ellendig. Er wanhopig verzet tegen bieden ontaardt bij sommigen in -in mijn ogen- onnatuurlijk strakgetrokken koppen met er niet bij passende ouwe nekken en handen. Resistance is futile. Maar leuk is anders. Mijn vriendin zei: ‘ik kan ’s nachts gerust over straat, niemand is geïnteresseerd, zelfs mannen van mijn leeftijd niet’. Innerlijk is het ook geen feest. Als je jong bent en nog alle energie hebt om je overal in te storten, heb je vaak niet de middelen of de ervaring om het goed te doen. Tegen de tijd dat je dat wél hebt, takelt je lijf af of heb je niet meer overal zin in.
Wat ben ik? Voor mijn dieren hopelijk iemand waar ze blij van worden. Voor hen maakt het niet uit. Zij profiteren wel degelijk van de ervaring die ik heb opgedaan. En schrijven kan ik tot mijn honderdste. Een schrale troost.