Sommige woorden hebben zo’n vervelende klank dat je er spontaan een hekel aan krijgt. En dat is dan nog los van de betekenis. Ik ben er nooit op uit om iemand te beledigen. Maar dat hele woke-gedoe? Schei toch uit zeg.
Afgelopen week was ik in Amsterdam. In Oud Zuid is een openlucht beeldententoonstelling. Ik ben niet zo heel erg into kunst, maar ik vind het wel grappig om de 3D hersenspinsels van iemand anders te bekijken en mezelf af te vragen hoe ze daar nou bij kwamen om dat te maken. Daarnaast was een dagje eruit best wel even goed voor mij, want anders is mijn kringetje niet groter dan huis-kantoor-manege. Of een andere manege, als ik jureer.
Wat deed die nare man?
Wij lopen dus tussen de meest bijzondere en ook wel waanzinnige creaties (iemand nog een gouden astronaut formaat huis in de tuin nodig???) en komen zo bij het Nederlands Indië monument. Dat is nou echt een prachtig bouwwerk, nog versterkt door het mooie oude Amsterdamse lyceum aan de andere kant.
De sokkel achter het waterbassin wordt ontsierd door grote gaten. Huh? Hier zat ooit een beeld van een generaal. De man deed echter vreselijke dingen in Indië, om de mensen daar onder de duim te houden. Ik snap dus wel dat dat beeld is weggehaald, als je zo’n ding ziet als een manier om hem te vereren. Je zou er ook een uitleg bij kunnen geven. Zo van: zie hier de afbeelding van een nare man. Daar dachten we ooit anders over, maar in het licht van voortschrijdend inzicht vinden we het toch minder geslaagd dat hij in naam van volk (ons dus) en vaderland tal van mensen over de kling liet jagen.
Taal als omslachtige brij
Je moet er tegenwoordig goed over nadenken wat je zegt. En al helemaal wat je opschrijft. Want voor je het weet voelt er zich weer iemand gekwetst. En dat mag niet meer. Iemand noemde het de ‘cancel-cultuur’. We halen alles weg. Alsof het er niet meer is. Mij lijkt het handiger om mensen er juist wel mee te confronteren en dan enige uitleg te geven. Iets met een ezel en een steen. Hoewel dat waarschijnlijk toch niet helpt, want geschiedenis is een golfbeweging en terugkijkend heeft iedere tijd zijn verguisde helden, als het daglicht verandert. Als we niet oppassen verandert taal ook tot iets omslachtigs, waaruit je niet echt kunt opmaken wat iemand nou wil of denkt. NIVEA ligt op de loer, want natúúrlijk ga je na zo’n brij invullen wat je denkt dat iemand bedoelt. Maar dan is het toch handiger om dat gewoon te zeggen? En geloof me, als ik je echt wil beledigen merk je dat wel. Ik kom volgens partner wel vaak kattig over, maar ik vind uiteraard dat dat wel meevalt. Duidelijk, zo zou ik het liever omschrijven.
We zijn een zak watjes
Wat ook nieuw is, is dat je nadenkt over een aanzet om tot een opzet te komen. Wat nog geen eindproduct is. Ik moest daar even goed op kauwen. Ben heel benieuwd wat mijn opdrachtgevers daarvan vinden, als ik daarmee kom als de deadline in beeld is.
We zijn echt met z’n allen in een zak watjes veranderd. Met verpakking, want de vertrutting rukt steeds meer op. Alles is een soort golfbeweging en we gaan qua moraal terug naar de jaren 50. Vandaar dat een strandwacht hier vorige week een topless dame sommeerde zich te bedekken. Ik viel van mijn stoel toen ik dat las in de lokale krant. Als hij dat nou zegt tegen die overvulde ik-denk-nog-dat-ik-jong-ben mannen van model Franse bulldog in hun te strakke speedo …maar nee. Als het om verhullen gaat, is dat echt te erg om naar te kijken. Ik ben in zulke gevallen voor een mannen-burka.
Voor wie zich aangesproken voelt: sorry. Maar het is om te voorkomen dat mijn tere geest wordt gekwetst.