Het was me d’r eentje…

Het petje van Pietje op haar hoofd, kastje van Leendert met luidspreker voor haar buik en de microfoon in haar hand. Ze zal wat uren in een paardenbak hebben gestaan in die lammy coat van haar.

Ik leerde Mischa eind jaren tachtig kennen. Ze schreef geweldige rijkunstige verhandelingen in De Hoefslag. Eindelijk eens artikelen die je kon begrijpen, waar je wat aan had. Waarin stap voor stap werd uitgelegd hoe je een oefening moest uitvoeren. En vooral ook wat je kon doen als het misging. Dat kenden we nog niet in de paardenwereld. Ik spelde de verhalen. Via de redactie van De Hoefslag schreef ik een brief -zo deed je dat nog in die tijd- om mijn bewondering te uiten. Ik had net weer een jong paard gekocht, dat was Davy. Dus ik vertelde dat ik haar aanwijzingen met hem opvolgde. Kort daarna rinkelde de telefoon…

Ze maakte gehakt van me

De eerste lessen, ik herinner het me nog goed. Ik dacht dat ik al heel wat wist van paardrijden, maar ik was zo groen als gras. En het hield niet op bij het rijden. Uren konden we erover praten, ik zoog alle kennis op. Hein, die Texel steeds meer als een vertrouwde plek ging beschouwen, hoorde het tevreden aan, deed af en toe ook een duit in het zakje en vulde de wijn bij.

Haar Texelse fanclub groeide. Anjo, Annemarie, Marloes, Ria…er kwamen er steeds meer bij. We beleefden prachtige avonturen met z’n allen. Samen naar Aken, met een busje naar de wereldruiterspelen in Den Haag. Ze zorgde ook dat ik er vrienden bijkreeg. Door Mischa heb ik een warme band met Karin in Australië.

Een mening over alles

Ik werkte in die tijd voor de Texelse Courant, een zware baan naast al het paardrijden. Als het me teveel werd ging ik naar Zeist, waar Mischa me oplapte met heerlijk eten. Samen naar het CHIO in Rotterdam, waar we de hele dag bij het losrijden zaten en ze luidkeels haar ongenoegen uitte als ruiters het in haar ogen niet goed deden.

In veel opzichten had ik met haar een sterkere band dan met mijn eigen moeder. Maar het kon ook een portret zijn. Mischa had een sterke mening -over alles- die ze niet onder stoelen of banken stak. Ik zeilde daar een beetje omheen en we vonden elkaar altijd weer in de paarden, maar met partners had ze wel eens een aanvaring. Die schuwde ze niet en ze kon er daarna hartelijk om lachen. Ik verhuisde met paard en al naar Engeland en ook daar stond ze in no-time op de stoep. Ze vormde de basis voor mijn internationale hippische carrière.

Ze verzon gezegdes

Zoveel herinneringen, de verhalen over haar paarden Ulysses, Jeux, Joetje van Hein, zoveel wijze woorden, ik koester ze en gebruik ze in mijn lessen en verhalen. Mischa duikt regelmatig op in de paardenboeken en -artikelen die ik schrijf. ‘De gestage druppel holt iedere steen.’ Ze verzon ook gezegdes die bleven hangen. ‘Als je niet door de voordeur kan, dan moet je door de achterdeur.’ ‘Het bewijs loopt in de bak.’ ‘Het elastiekje van Tessa’ werd een begrip. Ik gebruikte een haar-elastiek om te leren mijn handen stiller en bij elkaar te houden. Elegantie, fatsoen, respect, begrippen waar het voor haar om draaide in de omgang met een paard en in het leven. Ik belde haar als ik vastliep, zelf toen ze al bijna 100 jaar was. En dan kreeg ik als vanouds de wind van voren. Ze was mijn geweten en reed in mijn hoofd altijd met me mee te paard. Ik heb er veel aan gehad en nog.

Naast de paarden betekenden haar honden alles voor haar. Dippydop, Iskander, Patrix, ik vergeet er vele. Er zat een kop op de garnaal, zoals we op Texel zeggen, want zelfs terwijl iedereen het haar afraadde, kwam er op hoge leeftijd een collie puppy Argos. Een klein schoothondje, dat was niets voor haar. En hoe goed ze was in de africhting van paarden, zo slecht vonden wij haar in het opvoeden van honden. Ieder telefoongesprek werd steevast verstoord door hevig geblaf en sommige buren durfden niet meer langs te lopen, wat ze hilarisch vond.

Oud worden is niet leuk

Het overlijden van Hein had een grote impact op haar leven. Ze probeerde dapper de draad weer op te pakken, maar het huis was leeg en wij zaten ver weg. Oud worden is niet leuk, zei ze vaak tegen me. Ik probeerde haar met enige regelmaat te bellen. Mischa was eenzaam. Een deel daarvan is toe te schrijven aan haar niet makkelijke karakter. Zeker na het wegvallen van Hein werden de scherpere kantjes minder afgevlakt. Ze kon mensen van zich af drijven en al bedoelde ze het niet zo, flexibiliteit van haar kant was er niet.

Als ik haar bezocht was het binnen een paar minuten als vanouds. Paarden, paarden, paarden. De laatste tijd moest ze steeds vaker naar woorden zoeken. Het hoesten belette een lang gesprek. Tot het moment dat ze de telefoon niet meer opnam. Ik heb haar nog een laatste bezoek gebracht in het hospice, op haar 100ste verjaardag. Ze was scherp, we hadden een diep gesprek, waarbij ze mijn handen vasthield. Toen ik afscheid nam wisten we allebei dat het de laatste keer was dat we elkaar zagen. ‘Dag meisje’, zei ze.

Honderd jaar, a life well lived, zoals Karin in Australië zegt.

Je zal nooit uit mijn hoofd gaan en namens alle paarden die door jou een fijner leven hebben gekregen: dank je wel.

Mischa Barrau Jacometti, 27 mei 1923 – 20 juni 2023