Logos, pathos en ethos. Onbedoeld raakte ik zijdelings betrokken bij een Facebookfittie. Eens te meer werd het me duidelijk dat daar nooit een oplossing voor komt, omdat de deelnemers op totaal verschillende golflengten zitten. Ken uw klassiekers, in dit geval Aristoteles (voor het geval je nog triviant gaat spelen). Je kan nog zo redelijk redeneren en logische argumenten aanvoeren, als iemand ‘toch is het zo’ vanuit emotie zegt, ben je echt uitgeluld.
Wat was er aan de hand? Jaarlijks zetten twee mannen geheel uit eigen beweging met kerst kaarsjes op oorlogsgraven op een van onze begraafplaatsen. Ze zijn niet piep en om corona geen enkele kans te geven besloten ze er dit jaar vanaf te zien. Dat werd gemeld in de lokale krant. Goed lezen is een kunst, want het bericht werd opgevat als was er een coronaverbod. Het C-woord was genoeg om als een rode lap te werken en los ging de menigte. Gelukkig waren er lieve mensen die opstonden om alsnog de lichtjes te ontsteken. Een aantal kroop echter achter het toetsenbord om weer even lekker digitaal in de rondte te meppen. Wat een lafaards waren die initiatiefnemers dat ze het dit jaar niet deden…
Het lag aan de krant…
Het leverde een hoop gedoe en twee diep gekwetste mannen op, die al die jaren deze taak alleen hadden gedaan, waarbij ook nooit een van die dappere cyanide-typisten opdook om te helpen. Toen de lichtjes alsnog brandden werd dit eveneens gemeld in de krant, met een opmerking over de akelige reacties. Dat was natuurlijk ook niet gerooid. Dat er zo was gereageerd had de krant geheel aan zichzelf te wijten. Hadden ze maar niet zo’n summier stukje moeten schrijven… En by the way, het was niet persoonlijk bedoeld.
Het ligt altijd aan een ander
Als je iemand met naam en toenaam noemt, vind ik dat wel persoonlijk. En wat een krant ook schrijft, hoe jij reageert is je eigen verantwoordelijkheid. Je kan ook vragen stellen, in plaats van gelijk een conclusie te trekken en los te gaan. Of je kan zelf initiatief nemen als je het zo belangrijk vindt. Haha. Dat denk je maar. Te logisch. Te redelijk. Voor sommige mensen is het kennelijk niet mogelijk om sorry te zeggen of ook maar even na te gaan waar ze misschien zelf beter hadden kunnen nadenken. Nee, het lag toch echt aan de berichtgeving. Waar was media anders voor? Nou, kennelijk in hun geval om je eigen hoofd uit te schakelen. Of om goed te praten dat je anderen kwetst. Want hoe je het ook recht probeert te kletsen, er zijn twee mensen geraakt door onbezonnen uitlatingen.
Je eigen zaak en verantwoordelijkheid
Wat een ander, media of niet, ook zegt of doet, dat is nooit een excuus voor je eigen gedrag. Het is niet de schuld van een ander dat jij digitaal venijn de wereld in stuurt. Het kan zijn dat je ergens door wordt getriggerd, getergd, gekwetst of je aangevallen voelt. We leven gelukkig in een vrij land, waardoor je je mag uiten zoals je wilt. En dat is ook mooi en goed, want daardoor kan iedereen kennis nemen van verschillende kanten van een zaak. Maar hóe je dat doet is dus zowel je eigen zaak als je eigen verantwoordelijkheid. Het is prima om het niet overal over eens te zijn en je daarover te uiten. Maar dat kan ook zonder elkaar te beschadigen. Het is op social media aan de orde van de dag. Eerst schieten. Maar: with power comes great responsability. Woorden hebben power en kunnen verwonden.
Wat is de oplossing…?
Pathos en logos zitten op een totaal ander pad, dat wel eens kruist en dan dus botst, maar vrijwel nooit bij elkaar komt. Ethos golft daar tussendoor en krijgt de meelopers achter zich aan. Voor een oplossing hebben we vermoedelijk een nieuwe Aristoteles nodig. Hoewel de goede man ooit doodging aan een buikkwaal, dus misschien zat hij er zelf ook mee in zijn maag…