Ik heb het er al vaker over gehad op deze plek. De hedendaagse gewoonte om elkaar de maat te nemen in niet al te zachtzinnige bewoordingen. Hup, gelijk met gestrekt been erin. Liefst veilig min of meer anoniem of in ieder geval op afstand achter een schermpje, soms via een groepsapp of tegen mensen uit de omgeving van de betrokkene. Zelden rechtstreeks. Ik wil er een andere kant van aankaarten. Hoe effectief ben je nou eigenlijk?
Sommige dingen zijn best lastig. Je ziet iets, je vindt iets. Mensen hebben nou eenmaal de onbedwingbare behoefte om dat te uiten. Wat in de huidige tijd van social media alleen maar makkelijker en daardoor vaak erger is geworden. Als dat in het kader van paardenwelzijn is, zou je kunnen zeggen dat dat goed is. De grote vraag is echter altijd of degene die iets vindt, de achtergrondkennis heeft om te bepalen of het paardenwelzijn echt in het geding is. De persoon zelf vindt uiteraard van wel. Iemand die drie stukjes op het internet heeft gelezen noemt zichzelf tegenwoordig al deskundige. We zijn allemaal zooooo belangrijk. Door het zwart op wit te zien, worden je hersenen daarin bevestigd.
Kijk mij het nou eens gezegd hebben…
Goed, je ziet iets, je vindt iets. Een ruiter die veel te zwaar is, een paard dat niet lekker loopt, met zijn hoofd op alle mogelijke manieren is vastgebonden of met een slof naar beneden en in elkaar wordt getrokken, iemand die akelig zit te trekken, een neusriem die te strak lijkt, verzin het maar. Meestal begint het dan met opmerkingen tegen elkaar. ‘Moet je dat nou zien, dat kan toch niet…?’ Dan begint de collectieve verontwaardiging. ‘Waarom zegt de jury, het bestuur, de federatievertegenwoordiger, de steward er niets van…?’ Daarna breekt het geroddel door naar buiten. Er is er vaak die ene die het nodig vindt om, zonder blad voor de mond met veel venijn door opgebouwde ontevredenheid en agressie, iets naar buiten te knallen. En die daar meestal nog zeer tevreden over is ook. ‘Ik heb er tenminste wél wat aan gedaan.’ Daar houdt het nadenken op.
Huilend in je bedje?
De stap verder is dat zoiets aankomt bij degene waarop het is gericht. Wordt daar wel eens over nagedacht? Hoe zoiets binnenkomt? Hoe zou jij het vinden als jij zulke akelige berichten kreeg? Maar nog veel belangrijker: hoe effectief ben je nou eigenlijk? Als je als boodschap wilt overbrengen dat iemand niet goed bezig is -in jouw ogen- denk je dan echt dat zo’n nare opmerking ervoor zorgt dat de ontvanger zich achter de oren gaat krabben? Of ligt ie huilend in een bedje? Het enige dat zoiets oproept is verdediging en terugtrekking. Dus wat wil je nou bereiken?
Ik weet het, want ik rijd B…
Als je daadwerkelijk vindt dat iets niet goed is, is het handig om eerst te onderzoeken hoe gelijk je hebt. Niemand vindt zichzelf een ‘leek’, maar als je na tien manegelessen een Grand Prix ruiter gaat afzeiken, is het niet vreemd dat die je niet serieus neemt. Terwijl het niets zegt over je gezichtsvermogen, je ziet wat je ziet. Ga er echter nooit vanuit dat jouw kennis om iets te beoordelen toereikend is. Ook niet als je al wat langer meeloopt in de paardenwereld. Als je echt vindt dat jij ergens iets aan moet doen, vraag dan een dierenarts of iemand waarvan zelfs jij vindt dat die meer weet dan jij of het klopt wat je ziet. Denk er daarna even over na hoe je dit gaat aankaarten. Want je wilt toch dat het verandert? Wat is dan de meest effectieve manier om dat te bereiken? Heeft de persoon in kwestie wel in de gaten wat jij ziet? Misschien denkt die wel dat het goed is of althans niet schadelijk. Dus dan snijdt jouw opmerking voor die persoon geen hout en zal je eerst moeten uitleggen wát je ziet en waarom jij denkt dat dat niet goed is. Zonder een persoonlijke aanval, want dan komt je boodschap zeker niet aan.
Vrijheid is kwetsbaarder dan wij denken
Het kan ook zijn dat er een volkomen logische verklaring is voor wat je ziet. Of dat de persoon er zelf al lang van alles aan doet. Door te vragen en te onderzoeken word je zelf ook weer wijzer. Het alles er zomaar uit flappen heeft nul effect. Ik zeg niet dat je niets mag vinden en niets mag zeggen. We hebben net met z’n allen onze vrijheid gevierd, dit is er een direct gevolg van, wat we in mijn ogen moeten koesteren, want het is kwetsbaar. Maar, om er nog eens een mooi spreekwoord in te gooien: with great power comes great responsibility. Het gaat om de manier waarop je iets zegt. Denk daar nou eens over na. Of iemand dan wel iets doet met jouw opmerkingen is een heel ander verhaal, maar daarover een andere keer.