Onlangs schreef ik iets over de roep om bravere paarden. Smeekbede is misschien een beter woord. Daar kwam veel reactie op. Bijvoorbeeld dat ze er al zijn, mits we het welzijn goed regelen. Is dat zo?
Is welzijn de sleutel tot het bravere paard? Ja en nee. Ik blijf het herhalen: een paard heeft sociaal contact, vrije beweging en nagenoeg onbeperkt ruwvoer nodig. Voordat je roept ‘jaja, weten we nou wel’, nodig ik je uit om eens een rondje door je eigen provincie te maken en te kijken hoe dat bij jullie is. En wat voor excuses er allemaal worden geuit waarom het toch niet is geregeld. ‘Ja, want die van mijjjjjjjjj….’ En dan volgen de verhalen over sportpaarden, natte ondergrond, stalhouder die dat niet wil omdat de wei wordt vertrapt en ga zo maar door. Allemaal zaken waar iets aan is te doen. Mits je dat echt wil. Ik zeg niet dat het altijd makkelijk is. Maar het kan wel. De sportpaarden van Carl Hester staan ook buiten, samen in hele grote velden. Zelfs op de meest natte plekken kan een goede grondwerker een droge paddock aanleggen. Ja, dat kost. Het is een keuze. Ik kies ervoor om een stuk weiland te laten vertrappen. Dat knappen we dan later wel weer op. En ik betaal me scheel aan extra ruwvoer.
Waarom voer je wat je voert?
Voeren blijft ook altijd een dingetje. Drie keer per dag een kilo krachtvoer aan een pony die ook nog eens veel binnen staat en dan verbaasd dat ie geen rustige schoolmeester is. Het komt voor. Wat geef je? En heb je dat zelf bedacht? ‘Dat kreeg hij bij zijn vorige baas ook’, hoor ik vaak. Vind ik een slecht argument. Iedere situatie, sterker nog: iedere maand vergt om maatwerk. Als het gras aan het einde van de winter op is, moet je ruwvoer bijgeven. Dat bevat tegenwoordig steeds minder eiwit. Dat had lange tijd onder paardenhouders een slechte reputatie, van eiwit zouden ze bultjes krijgen, dikke benen of andere ellende. Is niet zo. Dat komt door suikers. Eiwit is juist belangrijk voor allerlei lichaamsfuncties. Vooral oudere paarden hebben het nodig, omdat die minder goed opnemen. De darmfunctie neemt af met de jaren. Vandaar ook dat mijn Socrates elke dag een volle emmer luzerne krijgt.
Vraag om advies
Dat meer ruwvoer een stress-remmende werking heeft, is lang niet altijd bekend. Doet ie gek, dan geven ze minder van alles. Laat zo’n rantsoen nou eens bekijken door een deskundige. Maar ja, wie is dat? Een fabrikant van krachtvoer lijkt verdacht, die wil immers verkopen. Gelukkig hebben die tegenwoordig vaak wel goede voedingsspecialisten in huis, die naar eer en geweten hun werk doen. Of je belt er gewoon twee en vergelijkt de adviezen. Dierenarts? Die hebben ook niet allemaal overal specialistische kennis van. Speciaal bureau? Tja, dat kost geld. Wat we liever uitgeven aan een nieuw dekje of oornetje… Heb je een ouder paard en vragen, bel dan naar De Paardenkamp in Soest. Die hebben enorm veel kennis en ervaring, die ze altijd met je willen delen. Of nog leuk ook: ga er eens langs.
Van brave sul tot wilde rodeostier
Geeft beter welzijn bravere paarden? Nou, ik zie ook heel vaak het omgekeerde. Paarden die in een minder paardwaardige omgeving hun complete spirit hebben verloren. Ze sjokken hun rondje en lijken daarmee misschien de ideale kinder- of recreatiepartner. Bij het uitproberen doen ze geen stap verkeerd. Dat komt omdat ze nog helemaal in dat stramien zitten wat hun natuurlijke gedrag heeft weggedrukt. ‘Learned helplessness’ heet dat in officiële termen. Als die op een betere plek komen, met weidegang en vriendjes, kan maar zo blijken dat het werkelijke gedrag van een iets andere aard is. ‘Hij was zo braaf bij het uitproberen’, hoor ik dan. Dat klopt, maar dat kwam omdat hij niet zo’n leuk leven had. Vandaar dat een paard enige tijd op proef voor de aanschaf een goede zaak zou zijn, maar daar zitten natuurlijk ook haken en ogen aan. Want wat als hij in die periode iets oploopt? Het is mooi als dit kan, maar je moet er wel goede afspraken zwart op wit over maken.
Welzijn moet altijd
Ik ben ervan overtuigd dat beter welzijn ervoor zorgt dat paarden meer chill zijn in hun hoofd. Maar een hete blijft heus heet onder het zadel, al zet je hem nooit meer op stal. Het is wel degelijk waar dat in de warmbloedfokkerij verschil in wat wij ‘braafheid’ noemen in de bloedlijnen is te constateren. Een goed welzijn is los daarvan iets om altijd na te streven. Ingepakt op stal met tig kilo krachtvoer gaan ze veel eerder stuk. Ook in hun hoofd. En misschien dat er nu mensen zijn die denken ‘hm, wel fijn, die ‘learned helplessness’, want dan is ie tenminste braaf… Heb je wel eens in de ogen gekeken van zo’n paard? Je hart breekt. Waarom moet het paard iets inleveren omdat jij tekortschiet? Deze uitspraak is van Monya Spijkhoven en die onderschrijf ik. En om er tot besluit nog een passend citaat tegenaan te gooien, deze is van Yvet Blokesch: het paard heeft geen probleem, wij hebben een probleem met wat ie doet…