Ik ben deze week al drie keer aan een nieuwe column begonnen, maar iedere keer strand ik. Partner merkt -terecht- vaak op dat het meestal gaat over iets dat me irriteert of waar ik me over opwindt. Daar heeft hij wel gelijk in. Moet iedereen maar niet zo stom doen…
Ik wou het hebben over de zeer vervelende wegomleiding in de buurt, waardoor het belachelijk druk voor de deur is. Er is geen andere route, maar tijdelijk eenrichtingverkeer had een hoop stukgereden berm en erf gescheeld. Ik heb dat aangekaart bij de gemeente, maar er gebeurt niks mee. Wat me nog meer irriteert is het weggedrag van alle omrijders, die niet het geduld hebben om even rustig te wachten op een plek waar je wel kunt passeren. Er wordt idioot hard gereden op een veel te smal weggetje. Dat ligt niet aan de maatregelen, dat ligt aan de mensen zelf. Die de schuld geven aan de omleiding. Ja koekoek, haal jij eerst zelf even je poot van dat gaspedaal!
Op het vliegveld, op weg naar Barcelona, kocht ik het boek ‘Surrounded by idiots’. Toepasselijk. Zoals ik al verwachtte sluit de inhoud naadloos aan bij mijn boek ‘Begrijp je paard, begin bij jezelf’. Maar dit is geschreven vanuit een niet-paarden context. De materie is voor mij gesneden koek. Het blijft echter een feest van herkenning om erover te lezen, dus ik zat regelmatig te gniffelen.
En wat ben jij zelf…?
Even kort de theorie. Vrees niet, geen gortdroge materie. Er zijn grofweg vier hoofd-gedragsstijlen.
Een rode D is voorwaarts, ongeduldig en snel. Heeft aan een half woord genoeg. Komt bot over (maar bedoelt dat niet zo). Wil altijd winnen, schuwt risico en confrontatie niet, alles is de schuld van een ander.
De gele I is van ‘waar is dat feestje’. Spraakzaam, vrolijk, maar met de concentratiespan van een rijstwafel. Creatief in het verzinnen van oplossingen, hopeloos in details, drama queen.
De groene S houdt van vertrouwde routine en doet er alles aan om ruzie te vermijden. Een rustige, loyale, betrouwbare werker, die echter enorm koppig kan zijn en overal eerst de problemen van ziet.
De blauwe C is een perfectionistische piekeraar die voor zichzelf de lat onhaalbaar hoog legt, graag lijstjes maakt en alle details, feiten en achtergronden moet weten voor er beweging komt. Veel onderhuidse spanning en paniek ligt op de loer.
D’s worden gezien als lomperikken, I als waaibomen, S als saaie sullen en C als moeilijkdoeners. Anderzijds worden D’s ook gezien als geboren leiders, I’s als oplossingvinders, S’en als harde werkers en C’s als detailbewakers.
Botsende stijlen = energielek
Bij vrijwel iedereen zijn twee van deze stijlen bovengemiddeld aanwezig. Je past je de hele dag aan, want dat vraagt de wereld om je heen van je. Maar dat kost energie. En bij stress schiet je automatisch in je hoogste stijl.
Wat kun je met deze wetenschap? Heel veel. Het verklaart waarom iemand reageert zoals ie doet. Het geeft ook aan hoe je iemand het meest effectief kun benaderen als je iets wil. Het maakt ook duidelijk waarom mensen soms in de knoop zitten met zichzelf. Dan is er vaak sprake van twee botsende stijlen. IC is zo’n voorbeeld. Iemand holt enthousiast ergens achter aan, om vervolgens op z’n schreden terug te keren, hevig piekerend of dat wel de juiste stap was. Of een DS, die er ontzettend mee zit als hij of zij weer eens kras uit de hoek is gekomen.
Als je je teveel of te vaak moet aanpassen, dan lek je zoveel energie dat je er overspannen van kunt worden. Dus een beetje zelfkennis over je eigen stijl en wat jij nodig hebt om weer op te laden, kan veel rust bieden. Maar wat mij ontzettend helpt is het inschatten van de stijl van iemand anders. Echt, het verklaart zoveel.
Aanpassen loont
Bij het lesgeven bijvoorbeeld. Sommige ruiters hoef ik alleen te vertellen wat ze moeten doen en ze zijn er al mee bezig. Niks geen uitleg, huppakee, proberen. Ik heb ook wel praatgrage types, die halverwege een oefening alweer kwijt zijn wat we aan het doen waren. Die probeer ik met enthousiaste vrolijkheid wat meer te laten focussen. Er zijn ruiters waarbij je niet ineens met een nieuw plan moet aankomen. Die vertel ik een week vooraf al dat ik de volgende keer een stukje van een nieuwe oefening ga introduceren. Die we dan eerst in stap beginnen, met precies hoe ze het moeten doen. Er zijn er ook bij die ik uitgebreid uitleg wat we gaan doen, maar vooral waarom, met zoveel mogelijk achtergrondkennis en uitleg.
Probeer het maar eens, dat inschatten en je aanpassen (als je er niet uitkomt: mijn boek is nog steeds verkrijgbaar).
Voor de D’s: daarmee kun je winnen.
Voor de I’s: ze vinden je veel aardiger.
Voor de S’en: het geeft je rust.
Voor de C’s: het zorgt dat dingen precies worden uitgevoerd.